Eindelijk… na maanden wachten en een vlucht van 12 uur was het dan zover: op woensdagavond 14 augustus zetten we voet op Zuid-Afrikaanse bodem! Annet – die al in Zuid Afrika aan het reizen was – stond de andere negen op het vliegveld van Kaapstad op te wachten. Met ons tienen zouden wij gaan proberen de kinderen op de publieke (dus arme) scholen iets bij te gaan brengen op het gebied van sport, Engels, biologie, natuur- scheikunde, wiskunde en kunst.
Al op het vliegveld maakten we kennis met Kevin: onze contactpersoon en tevens de projectleider van Teachers for Africa Foundation. Hij bracht ons van het vliegveld naar ons huis in Hout Bay, wat ongeveer een halfuur rijden is. Het was een overweldigend gevoel om het land in te rijden, maar onze eerste indruk van het winterse Zuid-Afrika was vooral donker, koud en nat! Bij thuiskomst hebben we de kamers verdeeld en nog wat nagepraat. Daarna zijn we lekker onze koude en vochtige bedden in gedoken.
Na een ‘regeldagje’ hebben de docenten op vrijdag kennis gemaakt op Hout Bay High School, en de leerlingen de maandag erna. Op deze school zitten gekleurde en zwarte jongeren die voornamelijk in de krottenwijken Hangberg en Imizamo Yethu wonen. Het geluidsvolume dat op ons afkwam was in eerste instantie een beetje overrompelend. Ook was het moeilijk om in te schatten hoe de leerlingen zijn en wat er kan gebeuren als je daar rond loopt. Inmiddels zijn we gewend aan het geluid en voelt het ook veel gemakkelijker om over het schoolplein te lopen. Leerlingen herkennen je en weten wat je doet. Ze zijn ontzettend enthousiast en respectvol naar ons toe. Op de basisschool komen de kinderen rennend naar ons toe om te omhelzen en te knuffelen. Op de middelbare school krijg je een knik, knipoog of lach.
Henk en René werken samen met Vincent en Rosanne in het Learner Support Centre. Een ruimte zonder verwarming waar leerlingen extra les en uitleg kunnen krijgen en dingen kunnen opzoeken op internet. Hier is erg veel behoefte aan omdat er soms tijdens de les weinig ruimte is om vragen te stellen. Ook wordt er maar op 1 niveau les gegeven, en dat niveau ligt enorm hoog. Doordat alle niveaus bij elkaar inzitten kan een deel van de leerlingen niet aan de eisen voldoen. Daardoor is het bijna zeker dat zij drop-outs worden. Ook komt het voor dat op de basisschool nog leerlingen van 15 jaar zitten en op de middelbare school leerlingen van 20 jaar of zelfs ouder.
De heren doen belangrijk werk met de vakken wiskunde en science. Het niveau wat er van ze verwacht wordt ligt hoog boven het onze en ze hebben in de voorgaande jaren niet voldoende basis opgebouwd om de lesstof snel te kunnen begrijpen. De examenklassen worden hier ‘matric’ genoemd en de examenleerlingen zijn inmiddels groot fan van ons allemaal. Henk heeft zijn Zimbabwaanse wiskunde collega al veel kunnen helpen en zelfs wat lessen overgenomen. René is een graag geziene gast in de lessen van mw Julius, de vrouw van de directeur die met veel passie in haar lokaal natuur- en scheikunde geeft. Vincent kan veel leerlingen die in het Learning Centre komen een steuntje in de rug geven met moeilijke vraagstukken.
Elles geeft tekenles op Sentinel Primary in Hout Bay en Koeberg Primary in Kaapstad. Rosanne, Kirsten en Vincent helpen haar hierbij. De kinderen zijn niet gewend om tekenen te krijgen, maar ze vinden het geweldig! In ’t voorbijgaan op de gang wordt vaak gevraagd: “when do we have Art?”. En de teleurstelling is groot als de les alsnog komt te vervallen wanneer blijkt dat de docent achterloopt op het reguliere onderwijsprogramma. De opdrachten die wij geven passen we aan op de beschikbare materialen, voornamelijk papier en krijtjes. Op Koeberg hebben we met de kinderen bijvoorbeeld bloemen gemaakt voor het podium van de Mamma Mia dansvoorstelling van de school.
Na schooltijd helpt Elles bij Lalela. Lalela, wat Zulu is voor ‘luisteren’, is een organisatie die zich op primary- en highschools inzet voor de armste kinderen en jongeren. Door middel van kunstzinnige activiteiten, zoals het ontwerpen van ‘peaceposters’, probeert Lalela hen van de straat te houden, weg van criminaliteit en geweld. Geloof in een betere toekomst is één van de belangrijkste doelen, evenals het tevoorschijn toveren van een lach op het gezicht van de kids. “They are our leaders of tomorrow. Wonderful.”
Annet en Joanne combineren het ondersteunen van hun vakken Engels en biologie in het Learning Centre met het geven van sport. Zij zijn samen met Linda, Kirsten en Cynthia degenen die de sportlessen geven en het volleybal project draaien. De sportlessen zijn altijd buiten, wat inhoudt dat hier in de winter niet alle sportlessen door kunnen gaan vanwege de regen.
De eerste sportlessen die we gaven waren op ‘onze school’ Hout Bay High School en dat was meteen de vuurdoop. Voor een klas van 70 leerlingen mochten we Nederlandse spelletjes introduceren. Er waren maar 2 ballen beschikbaar, geen lintjes, geen pionnen en geen andere materialen. De leerlingen lopen in reguliere schooluniformen en daarom is het fijner om ze niet teveel te laten zweten. De uniformen zelf zijn al niet meer van de beste kwaliteit en ze scheuren er nog wel eens uit of ze komen in een gescheurde panty meedoen.
Het verschil tussen sport en de andere vakken is dat er geen vaste sportdocenten rondlopen op de verschillende scholen. Zodra wij er niet zijn is er geen sport en zo staan wij de lessen te verzorgen voor de verschillende klassen. Zo komt het vaker voor dat docenten er niet zijn en dat leidde tot een geïmproviseerde les Life Science door Vincent op een groep 6 van de basisschool. Eigenlijk worden wij elke ochtend rond kwart over 8 opgehaald van huis en dan zien we wel wat overdag allemaal precies gaan doen. De rode lijn stippelen we de dag ervoor uit, de invulling gebeurt op het moment dat we bij een school aankomen. Zo kan het zijn dat het regent en dat de sporters een basisschool klas les geven.
In onze vrije tijd krijgen we de kans om het land Zuid-Afrika beter te leren kennen. In het eerste weekend van onze trip gingen we al naar Kaap de Goede Hoop en Cape Point. Want hoewel velen denken dat beide oceanen samen komen bij de Kaap, is dat niet helemaal waar. Vandaar dat wij naar Cape Point zijn geweest, om ook de Indische oceaan van dichtbij te zien! Tijdens de heenweg zijn we bij een struisvogel boerderij geweest en op de terugweg nog even een bezoekje gebracht bij de pinguïns op Boulders beach.
Ons tweede weekend was zo mogelijk nog mooier, want na een week hard werken gingen wij naar Robben Island. Een indrukwekkende trip waarbij we na een rondleiding over het eiland allemaal ‘the walk of freedom’ hebben kunnen lopen. Hierbij loop je onder de karakteristieke poort van het eiland door die op alle beelden van Nelson Mandela te zien zijn. We hebb en ook de cel gezien waar Mandela 18 jaar heeft gezeten. De zondag was onze eerste mooie, zonnige dag en we hebben daar allemaal van genoten.
Het weekend erna was een vrij weekend, we hebben plaatselijke markten bezocht en sommigen hebben een city sightseeing tour gedaan. Helaas zat het weer niet echt mee en daarom besloten wij om maandagmiddag vrij te vragen en Table Mountain te bezoeken. Die maandag was helder en zonnig, al was het op de top koud en winderig! Het uitzicht over Kaapstad en omgeving was fantastisch.
In dezelfde week stelde mw Julius (vrouw van de directeur) voor om ons haar geboortedorp te laten zien. Wij zijn vrijdagochtend vertrokken richting Goedverwacht, wat op ongeveer 2 uur rijden van Hout Bay ligt. Hier hebben we een rondleiding gehad van haar zus en hebben we veel over de historie van Goedverwacht te horen gekregen. Na een bezoek aan het museum van de molen mochten wij ook onze eigen sinaasappels plukken, een hoogtepunt van het bezoek.
Onze algemene indruk over Zuid-Afrika tot dusver is dat er veel geluid is. Er wordt veel gezongen, gedanst en ook geschreeuwd en getoeterd. Zo zijn we bij de musical Mamma Mia geweest van primary school Koeberg, dat was genieten. Ook hebben we op een vrijdagmiddag gezongen in het tow nship met de kinderen van de high school. Met Henk en zijn gitaar en cola en koekjes hebben we allemaal de sfeer er in weten te brengen, en hebben we ervoor gezorgd dat het een leuke middag werd. Een groep meiden heeft ons daarna laten horen wat zij in huis hebben, wij waren diep ontroerd.
Een bijzondere ervaring is het samenwonen van deze 10 mensen. Sommige single, sommige gewend aan een huishouden vol of juist alleen hun partner. Het is af en toe chaos en af toe juist heel rustig, bijna zoals een ‘normaal’ gezin zou functioneren. Heel bijzonder om te zien hoe deze kleine gemeenschap binnen dit mooie land zich goed staande weet te houden. Na 3 weken zijn de rollen al verdeeld en weten we een beetje wat we aan elkaar hebben.
De
laatste week is begonnen en we zien allemaal in dat we geen bergen
kunnen verzetten hier. We zitten op scholen die in criminele wijken
staan. Er zijn kinderen die al een heel leven hebben geleefd en soms
lijkt hun toekomst uitzichtloos. Het is bij sommige kinderen een wonder
dat ze überhaupt op school zijn en de lessen volgen. Er zijn veel
onmogelijkheden voor leerlingen om te leren of om überhaupt rust te
hebben. Ze wonen in een ‘hutje’ zonder elektriciteit of stromend water
en hebben het in de winter zwaar. Ze eten voornamelijk op school en voor
sommigen is dat de enige maaltijd op een dag. Hier moet de persoonlijke
motivatie voor een beter leven ontzettend groot zijn. Zonder deze
motivatie kom je als leerling nergens en blijf je op de plek waar je
geboren bent: de township. In dit geheel mogen wij een hulpmiddel zijn.Het land is mooi, de mensen over het algemeen lief, het eten heerlijk en het werk bevredigend. De leerlingen zijn blij om ons te zien en dat alleen al ontroert ons elke dag.
Annet, Cynthia, Elles, Henk, Joanne, Kirsten, Linda, René, Rosanne en Vincent
